Consent en de lente kriebels

Consent is een begrip wat we tegenwoordig allemaal kennen. Het gaat hierbij om toestemming geven en om het respecteren van elkaars wensen & grenzen. Extreem belangrijk, zeker als het gaat om intimiteit en seksualiteit.

Maar voor velen ook wel onbekend hoe dit werkt in de praktijk. Iets niet doen wat de ander niet wil is voor de meeste volwassenen en jongeren wel logisch. Maar met regelmaat krijg ik dan de vraag of ze dus voor alles toestemming moeten vragen.

Je kan jezelf misschien wel voorstellen wat er gebeurt als je bij iedere knuffel, kus, verplaatsing van je hand, seksuele handeling gaat vragen of dit goed is. Voor velen verdwijnt het spontane, voelt het al snel als geforceerd en zakt de opwinding weg.

Laatst hoorde ik in de podcast liefde, relatie &seksualiteit, de term afstemming voorbij komen. Voor mij is deze term veel omvattender en soms ook passender dan consent. Afstemming bevat voor mij namelijk ook consent, maar laat meer zien hoe de dynamiek is in de intimiteit en seksualiteit.

We krijgen verschillende momenten van contact en interactie. 
Met ons hart en lichaam ervaren we wat wel en niet oké is.

Het afstemmen op de ander leren wij eigenlijk al vanaf onze geboorte. Maar de grootste ontwikkeling omtrent bewuste afstemming vindt plaats in de basisschoolleeftijd. 

In de kleuter en onderbouwfase gaat iemand zichzelf leren kennen, kunnen ze emoties herkennen  worden en ontwikkelen ze vaardigheden om zelf meer regie te nemen. De kinderen leren wat ze wel en niet fijn vinden.

Tijdens het (buiten)spelen leren kinderen om te gaan met iemand die niet meer meedoet. Tijdens stoeien en spelen leren ze te zien en (h)erkennen wanneer ze moeten stoppen. Ze leren ook doseren in omgaan met de ander. Dit alles door het te proberen en gaat het vaak met vallen en opstaan. Vaak herkennen ze nog lang niet altijd alle signalen van  de afwezigheid van afstemming. (tekst verder onder de afb.)

In de afbeelding zie je dat de basis van fijn samenzijn ligt in het samen actief zijn,
hierbij zie je ook dat er verschillende vormen te herkennen zijn om uit verbinding te gaan.

Maar  hierin zie je ze groeien door passende begeleiding, opvoeding en van elkaar.

Afstemmen zit hem namelijk niet altijd en alleen in de verbale communicatie. We stemmen namelijk het beste af door lichaamstaal en gedrag. Als iemand niet meer actief helpt of meedoet. Of als iemand wegkijkt, boos kijkt of naar beneden kijkt. Signalen die allemaal aangeven dat het niet fijn is wat er op dat moment gebeurt. 

De basis van afstemmen, of consent zit hem in de actieve verbinding en interactie tussen degene die de intimiteit of seksualiteit delen. Als op de een of andere manier de verbinding wordt verbroken betekend het dan het niet meer oke is. Dus niet actief deelnemen is een nee. Het betekend dus niet dat je het pas goed doet als je iemand wegduwt, wegrent of  hardop nee zegt.  Uit verbinding gaan mag gezien worden als voldoende signaal tot veranderen of stoppen.

In de wandelgangen wordt nog weleens gezegd dat iemand wel een erectie had, of vochtig was en dat ze het dus wilden. Maar deze lichamelijke reacties zeggen helemaal niks over de wens om iets te doen.

Tijdens de basisschoolperiode geven ze aandacht aan wensen & grenzen, aan relaties, lichamelijke ontwikkeling en het lichaam. In de periode van de lentekriebels is hier nog specifieker aandacht voor. Niet vanuit een seksuele beleving of stimulatie. Dit is namelijk op deze leeftijd helemaal nog niet aan de orde. Aan het einde van de basisschool hebben leerlingen pas echt interesse in verliefdheid, voorplanting en vooral de behoefte aan kennis. Ze zijn nog niet in de fase van uitoefenen. 

Lentekriebels gaat dus niet over het stimuleren van seksuele activiteit, maar het bieden van bespreekbaarheid en aandacht voor afstemming aansluitend op de leeftijdsfase waarin ze zitten. Hierin ligt de kracht van bescherming, voorkomen en vaardigheden om straks een fijne intieme en seksuele relatie te hebben met zichzelf en de ander. Waarbij ze zelf het moment kunnen bepalen dat ze dit willen.

Het zou nog mooier zijn als dit in een doorlopende lijn aandacht wordt gegeven aan de essentie van interactie met jezelf en de ander. In plaatst van een week per jaar.